Agoria: “Belgische defensie- en veiligheidsindustrie moet verdubbelen in omvang en kan 8.000 jobs creëren”
Volgens berekeningen van Agoria kan de Belgische defensie-industrie de komende 8 jaar minstens verdubbelen in omvang. Dat blijkt uit een analyse die de technologiefederatie vandaag publiceert.
Europa, en België in het bijzonder, moeten de volgende maanden en jaren aanzienlijke inspanningen te leveren om hun defensie-investeringen op te trekken. Dat lijkt op het eerste zicht een enorme uitdaging, maar die investeringen zullen ook terugvloeien naar burgers en bedrijven. Volgt de Belgische defensie-industrie de wereldwijd verwachte groeitrend, kan ze komende 8 jaar verdubbelen in omvang, berekende de studiedienst van Agoria “Op die manier krijgen we een eigen, nabije en sterkere defensie-industrie, die niet alleen voor de stabiliteit en veiligheid zorgt die de basis van onze hele maatschappij en economie is, maar ook jobs en meerwaarde creëert voor ons land én ons internationaal verankert. Al moet de ambitie eigenlijk zijn om nog sneller te groeien dan het internationaal gemiddelde”, zegt Pascal Acket, Business Group Leader en defensie-expert bij Agoria – BSDI (Belgian Security & Defense Industry).
Wil de Belgische defensie-industrie die ambitie waar maken, moeten een paar uitdagingen aangepakt worden, zegt Pascal Acket. Te beginnen met het imago van de sector bijsturen: “Nog te vaak kijken mensen niet naar de defensie-industrie als de bedrijven die producten maken die essentieel zijn voor onze veiligheid. Ook in de financiële wereld is dat het geval: banken staan, ondanks de gewijzigde geopolitieke situatie, nog altijd niet open om defensiebedrijven leningen toe te kennen. Die hebben ze nochtans broodnodig voor de grote investeringen die ze vandaag moeten doen om te kunnen groeien en internationale concurrentie het hoofd te bieden. Verder moet er dringend een vlotter en rechtszeker export- en doorvoerkader komen, dat vandaag vaak veel strenger is dan in andere Europese landen.”
Honderden bedrijven, meer dan 16.000 directe jobs
Maar hoe groot is die Belgische defensiesector juist?
- Bekijk je enkel de rechtstreekse leveranciers van militaire goederen en diensten aan strijdkrachten, spreken we van meer dan 80 bedrijven, goed voor 2 miljard euro jaarlijkse omzet en 5.000 directe jobs.
- Daarrond draait een veel breder ecosysteem van bedrijven: binnen de hele technologische industrie is de defensie- en veiligheidsindustrie goed voor 511 bedrijven. Die draaien een omzet van 4 miljard euro en zorgen vandaag voor meer dan 13.000 directe jobs, en nog eens zo veel indirecte, veelal in de diensten.
- Bekijk je tot slot álle Belgische bedrijven en organisaties die zichzelf beschrijven als ‘een organisatie met defensie-activiteiten’, dan groeien de cijfers tot in totaal 892 bedrijven, met 5 miljard euro omzet en 16.300 directe jobs uit die defensie-activiteiten, zo berekenden onderzoekers van het BEPIDS.
Slaagt de defensie- en veiligheidsindustrie erin om te verdubbelen in omvang, dan kan ze in diezelfde beweging ook tot meer dan 4.000 directe jobs bijcreëren, en nog eens 4.000 indirecte, schat de studiedienst van Agoria.
Technologieën: van luchtvaart over cybersecurity tot kogelvrije vesten
De Belgische defensie- en veiligheidssector is bijzonder divers. Bekijken we de verdeling op basis van het aantal jobs, springen de 3 grootste categorieën eruit: wapensystemen, munitie en landvoertuigen nemen 28% van de jobs voor hun rekening, gevolgd door digitale diensten & cybersecurity met 20% en de luchtvaartindustrie met 16%. Maar de defensie-industrie is nog veel breder dan dat: daarna volgen elektronica (bijvoorbeeld sensoren en nacht- of warmtekijkers) met 10%, ruimtevaarttechnologieën, mechanica en drones, materialen (composiet, metalen en textiel zoals bv. kogelvrije vesten), elk met 5%. Een brede groep van andere bedrijven is nog goed voor de resterende 11% jobs. Daarin vinden we o.a. onderzoekscentra, onderwatermijnbestrijding en trainings- en simulatiesystemen.
Grotere defensiebedrijven in Wallonië, evenveel Vlaamse als Waalse jobs
Het aantal jobs is evenwichtig verdeeld over Vlaanderen en Wallonië, met elk 44% van de arbeidsplaatsen. Brussel voorziet de resterende 12%. Kijken we echter naar het aantal bedrijven, ligt iets meer dan een derde (36%) in Wallonië en meer dan de helft (53%) in Vlaanderen. De Waalse defensiebedrijven zijn dus gemiddeld een stuk groter dan de Vlaamse. Wat activiteiten betreft, zijn Waalse defensie-ondernemingen vooral actief in luchtvaart, ruimtevaart en ‘klassiekere’ defensie- en militaire producten, terwijl de Vlaamse zich richten op een brede reeks technologieën, zonder sterke nadruk op één of enkele sectoren. In Brussel zijn dan weer vooral lucht- en ruimtevaart dominant, naast cybersecurity. “We moeten een Belgisch defensie-ecosysteem uitbouwen op wat we vandaag al hebben, waarbij de grotere en gevestigde ‘klassiekere’ defensiebedrijven en de vele kleinere technologiebedrijven elkaar kunnen aanvullen en versterken. Zo kunnen we internationaal onze plek in de keten opeisen.”, stelt Pascal Acket.
Vooral kmo’s
Driekwart van de defensie- en veiligheidsbedrijven in de technologische industrie zijn met minder dan 50 werknemers. De volgende 23% zijn met tussen de 51 en 250 werknemers. Slechts 4% heeft meer dan 250 werknemers. De defensie- en veiligheidsindustrie bestaat dus voornamelijk uit kmo’s. “Het wordt wel eens vergeten dat er naast de meer gevestigde spelers ook enorm veel kmo’s zijn in defensie en veiligheid. Voor hen zijn de complexe aanbestedingsprocedures, veiligingsmachtigingen en exportvergunningen ernstige hordes. En de moeilijke toegang tot financiering speelt hen ook parten.” zegt Pascal Acket daarover.
Export: grote buurlanden goed voor helft
Meer dan twee derde van wat defensiebedrijven produceren, wordt geëxporteerd. 71,3% daarvan gaat naar Europa, 12% naar Noord-Amerika en 11,7% naar Azië. De grootste exportpartners voor de Belgische defensie-industrie zijn de grote buurlanden: Frankrijk neemt 17,5% van de export voor zijn rekening, het VK en Duitsland respectievelijk 15,2% en 14,9%. Samen zijn zij dus goed voor de helft van alle Belgische defensie-export.
Bredere blik op defensie nodig
“De publieke opinie rond defensie en defensie-industrie is aan het veranderen, maar nog niet snel genoeg. Met Agoria-BSDI roepen we op om naar veiligheid te kijken als dé basis van onze economie. Duurzame en stabiele welvaart is in de eerste plaats gebouwd op veiligheid. Defensiebedrijven bouwen mee aan die veiligheid. Maar het beperkt zich niet tot louter defensie en defensieproducten: veel veiligheidstechnologie heeft naast een militaire ook een ‘civiel’, alledaagse toepassing. Dat noemen we ‘dual use’. In het verleden hebben militaire innovaties ons bijvoorbeeld al de computer, het internet, GPS, microgolfovens en duct-tape gebracht. Een groeiende defensie-industrie kan innovaties blijven ontwikkelen die de komende decennia onze wereld veranderen.”, besluit Pascal Acket.
Contact
Jan Gatz
