Minstens 195 Belgische technologiebedrijven willen defensie-activiteiten opstarten
Gebrek aan contact met Defensie, toegang tot financiering en exportlicenties zijn de grootste hinderpalen
Na een eerste studie in maart die de Belgische defensie- en veiligheidssector in kaart bracht, blijven technologiefederatie Agoria en de Belgian Security & Defense Industry (Agoria-BSDI) de vinger aan de pols houden van de Belgische defensietechnologie. Hoe groot is de interesse van technologiebedrijven? Welke noden van Belgische en Europese strijdkrachten zouden onze bedrijven kunnen invullen? En waar zitten de knelpunten om hun potentieel waar te maken?
Om dat te achterhalen, ondervroeg Agoria-BSDI in april en mei Belgische technologiebedrijven over hun (interesse in) defensie-activiteiten. Uit de 414 verzamelde antwoorden blijkt dat iets minder dan de helft (47,1%) van de ondervraagde bedrijven nog niet actief is in de defensie-industrie, maar dat wel wil worden. Dat komt neer op minstens 195 bedrijven.
"Het potentieel is groot en de technologie-industrie staat klaar om onze strategische autonomie te versterken. Maar er zijn nog veel hinderpalen, zoals een gebrek aan overleg, de toegang tot financiering en moeilijke exportregels. Die worden door de bedrijven het vaakst genoemd," reageert Bart Steukers, CEO van Agoria.
Van de 195 bedrijven die nog niet actief zijn in defensie maar het wel willen worden, heeft 75,4% vestigingen in Vlaanderen, 28,2% in Wallonië en 10,8% in Brussel. "We zien dat er zowel in Vlaanderen, waar de defensie-industrie gemiddeld uit kleinere bedrijven bestaat, als in Wallonië, het historische hart van de sector, erg veel interesse is om actief te worden in defensie," vult Steukers aan.
Een derde (32,8%) van alle bedrijven die aangaven nog niet actief te zijn in defensie maar dat wel te willen worden, verwacht binnen 5 jaar meer dan 10% van zijn omzet uit defensie-activiteiten te halen. Net geen 10% denkt tegen dan zelfs meer dan 20% van zijn omzet uit defensie-activiteiten te kunnen realiseren.
Activiteiten: productie, R&D en ‘dual use’ dominant
Uit de resultaten blijkt dat bijna driekwart van de ondervraagde technologiebedrijven die actief willen worden in defensie zich wil richten op productie van systemen, onderdelen & software. 43% wil vooral nieuwe technologieën onderzoeken en ontwikkelen. Dit is niet verrassend, aangezien deze activiteiten sterk overeenkomen met de huidige activiteiten en sterktes van de Belgische techsector.
Een overzicht van de activiteiten die de Belgische technologiebedrijven willen ontwikkelen:
- 72% werkt aan productie van systemen, onderdelen & software
- 43% doet aan onderzoek & ontwikkeling van nieuwe technologieën
- 35% wil systemen integreren om totaaloplossingen aan te bieden
- 29% wil actief worden in operationele & logistieke steun aan defensie-actoren
- 9% kan helpen bij distributie, verkoop & certificering van defensieproducten
Opvallend is dat ze bijna zonder uitzondering (96%) voor zichzelf een rol zien in ‘dual use’-producten, met zowel civiele als militaire toepassingen.
Kijken we iets preciezer naar het soort producten en diensten dat de bedrijven willen ontwikkelen, dan is dit de top 10:
- Materialen en componenten voor defensie: 36,9%
- Onderzoek en ontwikkeling, consultancy en engineering: 30,3%
- Cybersecurity, artificiële intelligentie en digitale technologieën: 28,7%
- Elektronische systemen, sensoren en communicatie: 26,7%
- Platformen en defensiesystemen: 22,6%
- Militaire logistieke diensten en ondersteuning: 20,0%
- Energie en milieu voor defensie: 9,2%
- Bewapening, munitie en ballistische bescherming: 7,7%
- Uitrusting en beschermend textiel: 6,2%
- Testlaboratoria en certificeringen: 5,1%
Alle hoeken van de technologiesector vertegenwoordigd
De ondernemingen zijn erg divers van aard, actief in onder andere metaalbewerking, lassen, productie van metalen en composieten onderdelen, communicatietechnologie, logistiek, diensten, IT-infrastructuur, en als software- en hardwareleveranciers.
Bekijken we hun plaats in de toeleveringsketen, dan valt op dat ze sterk verspreid zijn:
- 17% ziet voor zichzelf een toekomstige rol als ‘prime contractor’, oftewel rechtstreekse hoofdleverancier van strijdkrachten.
- Nog eens 28% ziet zichzelf een stapje lager in de keten, als toeleverancier van die hoofdleverancier.
- De grootste groep (42%) wil dan weer onderdelen of subsystemen aanleveren.
- Tot slot ziet 27% zichzelf als leverancier van basisonderdelen of materialen.
Hinderpalen: overleg, financiering & export
De enquête onderzocht ook de belangrijkste hinderpalen voor bedrijven:
- Bijna twee derde (62,6%) van de respondenten vindt de defensiesector complex en vraagt om meer contact en overleg met de verschillende overheden.
- Een kwart (25,1%) noemt toegang tot financiering als probleem.
- 19,5% verlangt hulp bij export.
Tot slot speelt ook (het gebrek aan) certificeringen een rol voor een deel van de respondenten. Voor toegang tot vertrouwelijke informatie in het kader van aanbestedingen voor bijvoorbeeld wapensystemen of communicatietechnologie zijn verschillende veiligheidsmachtigingen nodig. Maar een zeer kleine minderheid van de respondenten met interesse in defensie-activiteiten bezit die Belgische of internationale veiligheidsmachtigingen. Agoria-BSDI zal hierover de komende maanden meerdere informatiesessies organiseren.
Bart Steukers besluit: “Uit onze bevraging blijkt duidelijk dat er een enorm potentieel is om met de Vlaamse, Waalse en Brusselse technologiebedrijven een sterk Belgisch ecosysteem in defensie en veiligheid uit te bouwen. We kunnen met onze Belgische toptechnologie ook in defensie een belangrijke plaats in de internationale ketens opnemen en zo de strategische autonomie van niet alleen België, maar ook van Europa en de hele NAVO, mee versterken.”
Jan Gatz
