Student (24) bedenkt watermerk om internetpiraten op te sporen

Als het van de Gentse student Hannes Mareen (24) afhangt, wordt het makkelijker om internetpiraten die illegaal video's verspreiden op te sporen. Hij ontwikkelde een uniek en onzichtbaar watermerk om aan filmpjes toe te voegen. Met zijn onderzoek won hij gisterenavond de Scriptieprijs van Agoria. "Vandaag wordt vaak tekst gebruikt als watermerk, en die kan je verwijderen", zegt Hannes Mareen. De doctoraatsstudent in de Computerwetenschappen aan de UGent heeft daarom een nieuw systeem ontwikkeld. "Een video-encoder kan nu automatisch unieke watermerken toevoegen aan een video. Die zijn niet zichtbaar. Eigenlijk worden de zogenaamde nulletjes en eentjes aangepast. "

In 2015 werd de totale waarde van illegaal verspreide films en tv-series geschat op 130 miljard euro. De televisiereeks Game of Thrones is daarin een koploper: het breekt al enkele jaren de records van meest illegaal gedownloade tv-programma. Zo werd de laatste aflevering van het zevende seizoen meer dan 120 miljoen keer gedownload in de eerste drie dagen na uitgave. In sommige gevallen gaat het zelfs een stap verder en zijn de afleveringen online beschikbaar nog vóór deze officieel uitgebracht worden. Zo werden bijvoorbeeld in 2015 de eerste vier afleveringen van het nieuwe seizoen een dag voor de première gelekt. In één week werden deze maar liefst 32 miljoen keer illegaal gedownload.

“De filmindustrie heeft er alle belang bij om digitale piraterij zo snel en efficiënt mogelijk aan te pakken. Sommige organisaties willen dit doen door de miljoenen mensen die illegaal downloaden, op te sporen en te straffen. Een betere oplossing is echter om het probleem bij de bron aan te pakken, namelijk bij de enkele digitale piraten die de video’s illegaal op het internet zetten. Een mogelijke oplossing is het zogenaamde watermerken van video’s. Wanneer een video legaal verstuurd wordt naar een klant, plaatst men in deze video een uniek watermerk dat de identificatiegegevens van deze klant voorstelt. Als een onbetrouwbare klant zijn gewatermerkte versie van de video illegaal op het internet zet, kan men het watermerk uitlezen en de criminele klant identificeren. Vaak wordt tekst gebruikt als watermerk, maar in mijn masterproef heb ik een nieuwe techniek ontwikkeld die wél onzichtbaar, niet te verwijderen en op grote schaal te gebruiken is. Wat deze aanpak zo uniek maakt, is dat het watermerk automatisch geïntroduceerd wordt door de video-encoder”, zegt Hannes.

De federatie van de technologische industrie nomineerde drie scripties die blijk geven van veelbelovend technologisch onderzoek. Hannes Mareen haalde het van Ruben Hemelings (master na master in artificiële intelligentie, KU Leuven) en van Michiel Vlaeyen en Jelle Vanton (masters in de industriële wetenschappen, KU Leuven).

“De scriptie van Hannes is een prachtig voorbeeld van popularisering en promotie van creatief technologisch onderzoek van jonge wetenschappers. De nieuwswaarde, de relevantie voor de technologische sector en het marktpotentieel gaven de doorslag”, zegt Peter Demuynck, algemeen directeur van Agoria Vlaanderen. Hij reikte de prijs gisterenavond uit in de Minardschouwburg in Gent. Hannes krijgt een 3D-printer ter waarde van 1.500 euro en mag een tweedaagse opleiding Self-Leadership volgen ter waarde van 1.995 euro aan Vlerick Business School.

De jury van de Agoriaprijs bestond uit zes mensen uit de technologische industrie: Marc Van Overmeire (VUB/Vinçotte), Steven Delputte (NV Michel Van de Wiele), Filip Claeys (ICO Terminals), Kathleen Dupont (Agidens), Marlies Deceuninck (CNH Industrial Belgium) en Koen Morrhey(Punch Powertrain).

De Agoriaprijs is een van de vier deelprijzen binnen de Vlaamse Scriptieprijs. Zo wonnen Céline Cuypers en Kobe Bamps uit Alken de EOS-prijs (exacte wetenschappen), Lies Cokelaere uit Mariakerke de Klasseprijs (onderwijs) en Frank de Jong uit Heist-Op-Den-Berg de Bachelorprijs. De overkoepelende Scriptieprijs werd gewonnen door Niels Verborgh uit Aalter met een scriptie over de legaliteit van het transfersysteem in het internationale voetbal.

Een voorbeeld van hoe men video’s niet moet watermerken: het watermerk (links) is storend zichtbaar en gemakkelijk te verwijderen door het wazig te maken (rechts).